നവംബറിലെ അവസാന ദിവസങ്ങൾ കുട്ടികളോടൊപ്പമായിരുന്നു. വിദ്യാരംഗം കലാ സാഹിത്യ വേദിയുടെ ജില്ലാതല സർഗോത്‌സവങ്ങൾ. മുതിർന്നവരെന്നു സ്വയം വിശ്വസിക്കുന്ന പ്രഖ്യാപിത കവിശ്രേഷ്ഠൻമാരെക്കാൾ എത്രയോ മുന്നിലാണ് പുതിയ കുട്ടിക്കവികൾ എന്നതാണ് സത്യം. ഉയർന്ന ജനാധിപത്യ ബോധവും നിരീക്ഷണ പാടവവും കുട്ടികളുടെ സാഹിത്യത്തെ വ്യതിരിക്‌തമാക്കുന്നു. രണ്ടുദാഹരണങ്ങൾ – വീണ്ടും കൊല്ലപ്പെടുന്നവർ ‘വരുംവഴിയിൽ ഫ്ളക്‌സിൽ ചോര പൊടിച്ച് തൂങ്ങിയാടുന്ന രക്‌തസാക്ഷിയെ കണ്ടു. ഒരു തവണ കൊന്നു; വീണ്ടും വീണ്ടും അവരുടെ ആദർശത്തിനുമേൽ കരിയൊഴിക്കുന്നു.’ (ഷദ തൻസഖ് എം.ടി.) ഭ്രാന്ത് ‘ചിലർ സീറ്റിൽ ആർഭാടമായി ഞെളിഞ്ഞിരുന്ന് ആസ്വദിക്കുന്നുണ്ട്. ചിലർ ആവർത്തനവിരസതയാൽ മൂടിയ […]

സങ്കീർണ്ണമായ ഒരു കാലഘട്ടത്തെക്കുറിച്ച് നടത്തുന്ന ഏതു രൂപത്തിലുള്ള ആഖ്യാനവും സങ്കീർണ്ണമായിത്തീരുക സ്വാഭാവികമാണ്. അത്തരമൊരു ലോകത്ത് അസ്വാഭാവികമായോ അസാധ്യമായോ ഒന്നും തന്നെ ഉണ്ടാവുകയില്ല. സാമാന്യ മനുഷ്യന്റെ യുക്‌തിക്കോ നീതിബോധത്തിനോ യാതൊരു പ്രസക്‌തിയുമില്ലാത്ത, അപര സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ എല്ലാ സങ്കൽപ്പനങ്ങളേയും അട്ടിമറിക്കുന്ന ഒരു വ്യവസ്ഥിതിയിൽ നാമെങ്ങനെയാണ് ശരികളെ നിർവചിക്കേണ്ടത് എന്ന ആശങ്ക നിലനിൽക്കുന്നു. ജനാധിപത്യവും പൗരസ്വാതന്ത്ര്യവും മരീചികകളാവുന്ന ഒരു രാഷ്‌ട്രത്തിൽ അസ്വസ്ഥതകളേയും അമാനവികതയേയും കുറിച്ചല്ലാതെ മറ്റെന്തിനേക്കുറിച്ചാണ് പറയേണ്ടത്? സ്വന്തം ആകാശം പോലും മറ്റാരൊക്കെയോ എഡിറ്റ് ചെയ്യുന്ന കാലത്ത് എങ്ങനെയാണ് ഉന്നതവും പ്രൗഡവുമായ ദേശീയ ബോധത്തെക്കുറിച്ച് ചർച്ച ചെയ്യുക? നേരിന്റെ […]

അവനവനിലേക്കു ചുരുങ്ങുകയും അപരനെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് മാത്രമല്ല വർത്തമാനത്തിന്റെ സാംസ്‌കാരിക അപചയം. അപരനെ നിരാകരിക്കുന്നതും നിന്ദിക്കുന്നതും ഒരുവേള ദ്രോഹിക്കുന്നതുപോലും തെറ്റല്ല എന്ന വിപരീത ബോധ്യമാണ് നമ്മുടെ സംസ്‌കാരത്തെ നയിക്കുന്നത് എന്നതാണത്.  സംസ്‌കാരങ്ങളുടെ കൊടുക്കൽ വാങ്ങലുകൾക്കു പകരം പരസ്‌പരമുള്ള ഏറ്റുമുട്ടലുകളായി സാംസ്‌കാരിക സംഘർഷങ്ങൾക്ക് രൂപാന്തരം സംഭവിക്കാൻ ഈ പ്രവണത കാരണമാകുന്നു എന്നതാണ് നാം നേരിടുന്ന വലിയ ദുരന്തം. ജാതീയതയും ഗോത്ര സ്വഭാവവും മറ്റും മറ്റും സംസ്‌കാരത്തിന്റെ തന്നെ ഭാഗമാണ് നമുക്ക് എന്നതു കൊണ്ടു തന്നെ അവയിലുണ്ടാകുന്ന സംഘർഷങ്ങളും പരസ്‌പരം ബാധിക്കാതെ വയ്യ. ഇത്തരം പൊരുത്തക്കേടുകളുടെ ഉരസലുകളിലൂടെ […]

കവിതയിലെ വിലാപകാരികൾക്ക് ഊർജ്ജം പകർന്ന് കേരളത്തിൽ വീണ്ടും സ്‌ത്രീ ശിശു പീഡനം സംഭവിച്ചിരിക്കുന്നു. പേന കൈയിലെടുത്തോരൊക്കെ കവികളാവുന്ന ദുരവസ്ഥയിൽ വാളയാർ പെൺകുട്ടികളെക്കുറിച്ചുള്ള ഒപ്പാരികളുടെ പ്രളയമാണ് കവിതയുടെ ലോകത്ത്. സംഭവങ്ങളുടെ വർണ്ണനയും പ്രതിഷേധ സൂചകമായുള്ള മുദ്രാവാക്യം വിളികളുമാണ് കവിത എന്നു ധരിക്കുകയും അതൊക്കെ പാടി നടക്കുകയും ചെയ്യുന്ന കവികൾക്ക് ഹാ കഷ്‌ടം. എന്തെന്നാൽ മലയാള കവിതക്ക് ചരമ ശുശ്രൂഷ നടത്തിയത് തങ്ങളാണെന്ന് അവർക്ക് കവിതാനന്തര കാലത്ത് ഊറ്റം കൊള്ളാം. മലയാള കവിതയുടെ ഭാവി എന്ത് എന്നത് വലിയ ചർച്ചകൾക്കൊന്നും പ്രസക്‌തിയില്ലാത്ത വിഷയമാണ്. തനതു വ്യക്‌തിത്വമോ നിലപാടോ […]

എല്ലാ സാഹിത്യ പ്രവർത്തനങ്ങളും സ്വയം രാഷ്‌ട്രീയ പ്രവർത്തനങ്ങളുമാണ്. ചരിത്രത്തോടും വർത്തമാനത്തോടുമുള്ള വൈയക്‌തിക പ്രതികരണത്തിന്റെ ഉടൽ രൂപമാണ് കവിത. വ്യക്‌തിയുടേയും സമൂഹത്തിന്റെയും പരസ്‌പര വിനിമയത്തിന്റെ ഉപകരണമെന്ന നിലയിൽ പരിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെടുമ്പോഴാണ് കവിത നിലനിൽക്കുകയും അതിജീവിക്കുകയും ചെയ്യുക.  അതിനാൽ തന്നെ വ്യക്‌തിപരതയേക്കാൾ രാഷ്‌ട്രീയാവബോധമായിരിക്കണം കവിതയുടെ അടിസ്ഥാന ധാര. ആ രാഷ്‌ട്രീയ ബോധം അധികാര രാഷ്‌ട്രീയത്തോട് ചേർന്നു നിൽക്കുന്ന ഒന്നല്ല. കക്ഷിരാഷ്‌ട്രീയമെന്ന് വിളിപ്പേരുള്ള വാണിജ്യ രാഷ്‌ട്രീയവുമല്ല. മാനവികതയോടും സ്വാതന്ത്ര്യത്തോടും ഐക്യദാർഡ്യപ്പെടുന്ന നിലപാടാണത്. വർത്തമാന കവിതകൾ പക്ഷേ ഇങ്ങനെ യാതൊരു സാമൂഹ്യബോധവും പ്രകടിപ്പിക്കുന്നില്ല എന്നു കാണാം. വ്യക്‌തിപരതയുടെ പദ രൂപങ്ങൾ […]

കവിത അതിന്റെ തീവ്രതകൊണ്ട് വായനക്കാരനെ പൊള്ളിക്കുന്നതാവണം. ഓരോ വരിയും അത്രയേറെ മൂർച്ചപ്പെടുത്തി സൂക്ഷ്‌മമായി എയ്‌തു കൊള്ളിക്കാനുള്ള ശേഷി ആർജിക്കുക എന്നതാണ് അതിനാൽ തന്നെ കവി നേരിടുന്ന ഏറ്റവും വലിയ വെല്ലുവിളി. സ്വയം പ്രഖ്യാപിത കവികളാരും പക്ഷേ ഇത്തരമൊരു  വെല്ലുവിളി നേരിടാൻ തയ്യാറാവുന്നില്ല. മറിച്ച് എളുപ്പമുള്ളതും പരിചിതവുമായ മാർഗങ്ങൾ മാത്രമവലംബിച്ച് പരിമിതവും ജനപ്രിയവുമായ വിഷയങ്ങളെക്കുറിച്ച് പാട്ടുപാടുകയാണ് അവർ ചെയ്യുന്നത്. അതു കൊണ്ടു തന്നെയാണ് എത്ര വാഴ്ത്തപ്പെട്ടാലും  ഒരു  കവിത പോലും അനുവാചകന്റെ  മനസിൽ നിലനിൽക്കാത്തതും ദിവസങ്ങളുടെ പോലും ആയുസില്ലാതെ ഒടുങ്ങിപ്പോകുന്നതും. കവിത ആഖ്യാനമല്ലെന്ന തിരിച്ചറിവാണ് കാവ്യാനുശീലനത്തിലെ […]

സ്വന്തം ജീവിത പരിസരങ്ങളോട് നിരന്തരമായി സംവദിക്കലാണ് കവിയുടെയും എഴുത്തുകാരന്റേയും പ്രധാനപ്പെട്ട ഉത്തരവാദിത്തം. പരിചിതമായ പരിതസ്ഥിതികളോട് പുലർത്തുന്ന അതിസൂക്ഷ്‌മമായ പാരസ്‌പര്യം പരിചിതങ്ങളിൽ നിന്ന് അപരിചിതങ്ങളെ നിർമിച്ചെടുക്കാൻ എഴുത്തുകാരനെ പ്രാപ്‌തനാക്കുന്നു. അങ്ങനെയാവുമ്പോൾ നമ്മെ വ്യാകുലപ്പെടുത്തുന്ന വർത്തമാന സംഭവങ്ങളെ കവിതയുപയോഗിച്ച് നേരിടാനുള്ള കൂടുതൽ കാര്യക്ഷമത ലഭ്യമാവുകയും ചെയ്യും. എന്നാൽ ഇപ്പോൾ സംഭവിക്കുന്നത് അപരാനുഭവങ്ങളെ ശ്ലോകത്തിലാക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങളാണ്. ഭാവനയിൽ പോലും അനുഭവങ്ങൾ നിർമിക്കാൻ സാധിക്കാത്തവർ കേട്ടുകേൾവി മാത്രമുള്ള മറ്റുള്ളവരുടെ അനുഭവങ്ങളെ ആവിഷ്‌കരിക്കാൻ ശ്രമിക്കുമ്പോൾ അവ കേവലം ഉപരിതല സ്‌പർശികളായിത്തീരുന്നത് സ്വാഭാവികമാണ്. മണ്ണിലിറങ്ങാത്ത, ജീവിതമനുഭവിക്കാത്ത, പത്രവാർത്തകളിലൂടെ മാത്രം ലോകം കാണുന്നവരെങ്ങനെയാണ് കവികളാവുക? […]

പതിവുകളൊക്കെത്തന്നെയാണ്. കഥയും കവിതയും സാഹിത്യവുമൊക്കെ വല്ലാതെ ആവർത്തന വിരസമാകുന്ന കാലം. ജീവിതത്തിലെ വൈവിധ്യങ്ങൾ നഷ്‌ടപ്പെട്ടു പോയതും നേരനുഭവങ്ങളേക്കാൾ വ്യാജ അനുഭവങ്ങൾ കൂടുതലായതുമൊക്കെ എഴുത്തിന്റെ ഏകതാനതക്ക് കാരണമാകുന്നുണ്ടാവാം. എനിക്കു കൊതി നിൻവാലിൻ രോമം കൊണ്ടൊരു മോതിരം എന്ന് മോഹിപ്പിച്ച് ആറ്റൂർ  വിട പറഞ്ഞ വാരം കൂടിയാണ്. വിരസവും വ്യക്‌തിപരവുമായി നിർജീവമായിരുന്ന മലയാള കവിതക്ക് ആധുനികതയുടെ പുത്തനുണർവ് നൽകുകയും കവിതയെ തീക്ഷ്‌ണമായ സമരോപകരണമാക്കി മാറ്റാൻ നിരന്തരം ശ്രമിക്കുകയും ചെയ്‌തു എന്നതാണ് ആറ്റൂരിന്റെ പ്രാധാന്യം. ആറ്റൂർ അരങ്ങൊഴിയുമ്പോൾ ഉണ്ടാകുന്ന ശൂന്യത ശൂന്യത തന്നെയായി അവശേഷിക്കും. നടന്നു തെളിഞ്ഞ പാരമ്പര്യ […]

കവിത ഒറ്റപ്പെടാനുള്ളതാണ്. ഒറ്റക്കൊറ്റക്ക് നിൽക്കാൻ ശേഷിയുള്ളപ്പോൾ മാത്രമാണ് കവിതക്ക് അതിജീവിക്കാൻ കഴിയുക. ഒരേ പ്രോട്ടോ ടൈപ്പിൽ വാർത്തെടുക്കേണ്ടവയല്ല കവിതകൾ എന്ന് എന്തുകൊണ്ടോ നമ്മുടെ കവികൾ മറന്നു പോകുന്നു. എന്നു മാത്രമല്ല, വായനക്കാരനെ ഒറ്റപ്പെടുത്താനുള്ള ശേഷിയും വർത്തമാന (കാല) കവിതകൾക്ക് അശേഷമില്ല. അതുകൊണ്ടാണ് അവ കേവലം ആൾക്കൂട്ട നിലവിളികളായിത്തീർന്നു പോകുന്നത്. കവികളുടെയും കവിതകളുടേയും ആധിക്യം കവിതയുടെ നിലവാരത്തകർച്ചക്ക് പ്രധാന കാരണം തന്നെയാണ്. ആരെഴുതണം, എഴുതിക്കൂടാ എന്ന് നിർദ്ദേശിക്കാനുള്ള അവകാശം പൊതു സമൂഹത്തിനില്ല എന്നത് വാസ്‌തവമാണെങ്കിലും ചിലപ്പോഴൊക്കെ അത്തരമൊരു നിയന്ത്രണമുണ്ടായിരുന്നെങ്കിലെന്ന് തോന്നും വിധം അരോചകമാണ് മലയാള കാവ്യലോകം. […]

ഭാവിയിലേക്ക് നടക്കാൻ മനുഷ്യനെ പ്രാപ്‌തനാക്കുക എന്നതാണ് സാഹിത്യാദി കലകളുടെ ധർമം. പക്ഷേ ഇപ്പോൾ നാം ഭൂതകാലത്തിൽ അഭിമാനിക്കുകയും വർത്തമാനത്തിൽ അഭിരമിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന എഴുത്തു കാലത്തെയാണ് അഭിമുഖീകരിക്കുന്നത്. വർത്തമാനത്തെ അപഗ്രഥിക്കുകയും ബദലുകൾ നിർദ്ദേശിക്കുകയും ചെയ്യുക എന്ന ദൗത്യം കവിത തന്ത്രപരമായി ഒഴിവാക്കുന്നു. പകരം ഭൂതകാലത്തിന്റെ നീക്കിയിരിപ്പുകളിൽ ഊറ്റം കൊള്ളുകയും അയഥാർഥമായ മൂല്യങ്ങളെ ഉദ്ഘോഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. പരിചിത മൂല്യങ്ങളെ പോഷിപ്പിക്കലല്ല, പുതിയ മൂല്യ ശാസ്‌ത്രം നിർമ്മിക്കലാണ് കവി ചെയ്യേണ്ടത് എന്ന കാര്യം എന്തു കൊണ്ടോ നാം കണ്ടില്ലെന്നു നടിക്കുന്നു. ഗ്രഹാന്തര യാത്രകൾക്ക് തയ്യാറെടുക്കുന്ന ഒരു ലോകത്ത്  തീർച്ചയായും […]